Ders Planı | Aktif Metodoloji | Organik Fonksiyonlar: Ester Adlandırma

Varsayımlar: Bu Aktif Ders Planı şu varsayımları içerir: 100 dakikalık bir ders, öğrencilerin hem Kitabı hem de Projenin başlangıç gelişimini önceden çalışmış olmaları ve derste yalnızca bir etkinliğin (üç öneri arasından) seçilip uygulanacağı, çünkü her etkinlik mevcut zamanı önemli ölçüde doldurmak için tasarlanmıştır.

Hedef

Süre: (5 - 10 dakika)

Hedefler aşaması, dersin ana temasını belirlemek ve hem öğretmen hem de öğrencilerin neyin başarılması gerektiği konusunda ortak bir anlayışa sahip olmalarını sağlamak açısından kritik öneme sahiptir. Hedeflerin net bir şekilde tanımlanması, öğrencilerin ön bilgilerini ve katılımlarını daha etkili bir şekilde yönlendirebilirken, öğretmenler de bu hedeflere ulaşmak için spesifik etkinlikler planlayabilir. Bu açıklık, ders süresinin verimliliğini artırır ve temel kavramların anlaşılmasını ve uygulanmasını kolaylaştırır.

Hedef Utama:

1. Öğrencilerin IUPAC isimlendirme kurallarını kullanarak esterleri doğru bir şekilde tanımlayabilmelerini sağlamak ve bunları diğer organik bileşiklerden ayırt edebilmelerini sağlamak.

2. Öğrencilerin karmaşık kimyasal yapılar içinde esterleri tanıyabilme ve belirgin özelliklerini ayırt edebilme yetilerini geliştirmek.

Hedef Tambahan:

1. Organik bileşiklerin moleküler yapısı ile isimlendirme arasındaki ilişkilere eleştirel bir bakış açısı geliştirmek.

Giriş

Süre: (15 - 20 dakika)

Giriş aşamasının amacı, esterlerle ilgili ön bilgileri gözden geçirerek öğrencilere ilgi uyandırmak ve kavramların uygulamasını teşvik eden problem durumları sunmaktır. Ayrıca, konunun gerçek yaşam örnekleri ve ilginç bilgilerle bağlamlandırılması, öğrencilerin ilgisini artırır ve esterlerin yaşamları ve bilim için önemini fark etmelerini sağlar. Bu aşama, teorik içeriği gerçek ve pratik durumlarla birleştirerek sınıfta daha derinlemesine etkinliklere zemin hazırlar.

Problem Durumu

1. Bir parfüm etiketini okuduğunuzu ve çeşitli kimyasal bileşiklerin bulunduğunu fark ettiğinizi hayal edin. Bunlardan birinin ester olup olmadığını nasıl belirlerdiniz?

2. Farklı maddelerin doğru bir şekilde tanımlanması gereken bir kimya laboratuvarı düşünün. Esterlerin IUPAC isimlendirmesi bu konuda nasıl yardımcı olabilir?

Bağlamsallaştırma

Esterler, gıda endüstrisi, parfümeri ve plastik üretiminde yaygın olarak kullanılan organik bileşiklerdir. Örneğin, asetik asidin etil esteri, elmaların kendine has koku ve lezzetinin kaynağıdır. Ayrıca, esterleri doğru bir biçimde isimlendirme yeteneği, bileşiklerin doğru tanımlanmasının yeni ilaçların geliştirilmesi gibi alanlarda kritiktir. Esterlerin IUPAC isimlendirmesini anlamak, bunların pratik uygulamalarını ve günlük yaşam ile bilimsel araştırmalardaki önemini daha iyi kavramaya zemin hazırlar.

Gelişim

Süre: (65 - 75 dakika)

Gelişim aşaması, öğrencilerin daha önce çalışılan ester isimlendirme kavramlarını pratik ve interaktif bir şekilde uygulamalarını sağlamak amacıyla tasarlanmıştır. Oyunlaştırılmış ve bağlamlandırılmış etkinlikler aracılığıyla, öğrencilerin bilgilerini pekiştirmeleri, analitik ve ilişkilendirme becerilerini geliştirmeleri ve esterlerin günlük uygulamalarla sanayi ve bilimsel bağlamlardaki önemini anlamaları sağlanacaktır. Bu aşama, içeriğin güçlendirilmesi ve öğrencilerin daha karmaşık pratik ve teorik durumlara hazırlanması açısından hayati öneme sahiptir.

Etkinlik Önerileri

Sadece önerilen etkinliklerden birinin gerçekleştirilmesi tavsiye edilir

Etkinlik 1 - Kokulu Gizem: Esterleri Araştırmak

> Süre: (60 - 70 dakika)

- Hedef: IUPAC isimlendirme bilgilerini, esterleri koku özellikleri üzerinden tanımlamak için uygulayarak teori ile pratiği birbirine bağlama becerisini pekiştirmek.

- Açıklama: Bu eğlenceli etkinlikte, öğrencilere parfüm örneklerinde bulunan esterleri tanımlamaları için bir meydan okuma yapılacak. Her grup, üç potansiyel ester barındıran beş parfüm örneği alacak. Öğrenciler, parfümlerin karakteristik kokusundan sorumlu esterleri belirlemek için IUPAC isimlendirme becerilerini kullanacaklar.

- Talimatlar:

• Sınıfı en fazla 5 kişilik gruplara ayırın.

• Parfüm örneklerini ve IUPAC isimlendirme dökümanlarını dağıtın.

• Her gruptan örnekleri koklayarak kokuları listelenen esterlerle ilişkilendirmelerini isteyin.

• Gruplar, ardından IUPAC isimlendirme kurallarını kullanarak örneklerdeki her bir ester ismini belirleyecekler.

• Tanımlama sonrasında, her grup esterlerin özellikleri ve aromalarına dayalı seçimlerini gerekçelendirerek sonuçlarını sunacaktır.

Etkinlik 2 - Parfüm Yaratıcıları: Yeni Esterler Oluşturma

> Süre: (60 - 70 dakika)

- Hedef: Moleküler modelleme ve organik bileşiklerin isimlendirilmesi becerilerini geliştirerek yaratıcılığı ve kimyasal yapıların anlaşılmasını teşvik etmek.

- Açıklama: Öğrenciler, gruplar halinde, moleküler modeller kullanarak yeni esterler oluşturacak ve ardından bunlara IUPAC isimlendirme kuralları ile isim verecekler. Amaç, belirli bir kokuya sahip bir ester tasarlamak; bu, belirli kurallar ve bileşenler doğrultusunda gerçekleştirilecektir.

- Talimatlar:

• Öğrencileri en fazla 5 kişilik gruplara ayırın.

• Her gruba bir moleküler model kiti ve ester oluşturma kuralları listesini verin.

• Her grubun, verilen kurallara uygun olarak belirli bir kokuya sahip bir ester tasarlaması gerektiğini açıklayın.

• Gruplar, oluşturdukları esterleri IUPAC isimlendirmesi ile isimlendirecekler.

• Her grup, esterlerini ve ilişkili kokularını sunarak, oluşum süreci ve isimlendirme hakkında tartışacak.

Etkinlik 3 - Mutfak Dedektifleri: Gıdalarda Esterleri Tanımlama

> Süre: (60 - 70 dakika)

- Hedef: IUPAC isimlendirme bilgisini; gıda gibi gerçek durumlarda esterleri tanımlamak ve pratik sonuçlarını anlamak için uygulamak.

- Açıklama: Bu etkinlikte, öğrenciler meyveler ve şekerlemeler gibi gıdalarda esterlerin bulunup bulunmadığını araştıracaklar. Gıda örnekleri toplayacak, esterleri çıkaracak ve sonunda bunlara IUPAC isimlendirmesi ile isim verecekler.

- Talimatlar:

• Sınıfı en fazla 5 kişilik gruplara ayırın.

• Her grubun ester içerdiğinden şüphelendiği gıda örnekleri getirmesi gerekmektedir.

• Gruplar, gıdalardan esterleri çıkaracak ve ardından IUPAC isimlendirmesi kullanarak isimlendirecekler.

• İsimlendirme sonrası, gruplar bulgularını sunacak ve gıdalarda bulunan esterlerin önemini tartışacaktır.

• Esterlerin yemek pişirme ve gıda endüstrisindeki pratik uygulamaları hakkında sınıfça bir tartışma yapın.

Geri Bildirim

Süre: (15 - 20 dakika)

Bu geri bildirim aşamasının amacı, öğrencilerin deneyimlerini ve öğrendiklerini sınıfla paylaşmalarına olanak tanıyarak öğrenmelerini pekiştirmektir. Tartışma yoluyla, öğrenciler öğrenme sürecini gözden geçirebilir, anlamalarındaki olası boşlukları belirleyebilir ve diğer grupların kullandığı stratejilerden faydalanabilirler. Bu aşama, ester isimlendirmesinin pratik uygulanışını ve gerçek durumlar için önemini pekiştirmeye yardımcı olurken, öğrencileri gelecekteki etkinliklere ve değerlendirmelere hazırlamayı da amaçlamaktadır.

Grup Tartışması

Grup tartışmasına, etkinliklerde ele alınan ana kavramların kısa bir gözden geçirilmesiyle başlayın ve her gruptan esterleri tanımlamak ve isimlendirmek için IUPAC isimlendirmesini nasıl uyguladıklarını anlatmalarını isteyin. Daha sonra, en büyük zorlukların neler olduğunu ve bunların nasıl aşıldığını paylaşmalarını isteyin. Her grubun seçtikleri isimlendirme seçeneklerinin ardındaki mantığı ve bu durumun esterlerin özellikleri ile pratik uygulamalarıyla nasıl ilişkili olduğunu açıklamasını teşvik edin.

Anahtar Sorular

1. Parfüm örneklerinde ya da aromatik ester oluşturmanızda hangi ester bulunduğunu belirlemek için hangi kriterleri kullandınız?

2. Esterlerin moleküler yapısı, parfümeri ve yemek pişirme gibi alanlarda özelliklerini ve pratik uygulamalarını nasıl etkiler?

3. İsimlendirilmesi özellikle zor olan bir ester var mıydı? Neden?

Sonuç

Süre: (5 - 10 dakika)

Sonuç aşaması, öğrenmeyi pekiştirmek, ele alınan kavramlara net ve bütünleşik bir bakış açısı sunmak ve bu kavramların uygulanabilirliğini güçlendirmek açısından çok önemlidir. Ayrıca, esterlerin günlük yaşam ve bilim için neden incelendiğini vurgulayarak öğrencilerin kimyayı pratik ve vazgeçilmez bir disiplin olarak görmelerini sağlamaktadır.

Özet

Sonuç bölümünde, öğretmen ester isimlendirmesi ile ilgili ele alınan ana noktaları özetlemeli, temel kavramları ve uygulanan IUPAC kurallarını tekrar vurgulamalıdır. Gerçekleştirilen pratik etkinliklerin, öğrencilerin teorik bilgilerini parfümeri, moleküler modelleme ve yemek pişirme gibi farklı bağlamlarda esterlerin tanımlanması ve isimlendirilmesinde nasıl kullandıklarını hatırlatmak önemlidir.

Teori ile Bağlantı

Ders boyunca, teorinin pratikle olan bağlantısı, esterlerin uygulandığı gerçek durumları simüle eden interaktif etkinlikler aracılığıyla gösterilmiştir. Öğrenciler, esterlerin IUPAC isimlendirmesinin sadece bir formalite olmadığını, aynı zamanda bu bileşiklerin çeşitli endüstriyel ve günlük uygulamalarda tanımlanması ve anlaşılması için hayati bir araç olduğunu doğrudan gözlemleme fırsatı bulmuşlardır.

Kapanış

Son olarak, esterlerin günlük yaşamda, parfümeri, yemek pişirme ve farmasötik endüstri gibi alanlardaki önemini vurgulamak, sınıfta edinilen bilgilerin pratik ve profesyonel bağlamlarda nasıl uygulanabileceğini göstermesi açısından gereklidir. Bu kavrayış, öğrencilerin kimyasal anlayışını zenginleştirirken, onları kimya alanında ve uygulamalarında gelecekteki keşiflere ve çalışmalara hazırlamaktadır.