Ders Planı | Sosyo-Duygusal Öğrenme | Göçebelikten Yerleşik Hayata: İlk Şehirlerin ve Tarımın Doğuşu
Anahtar Kelimeler | Göçebelik, Yerleşik Hayat, Neolitik Çağ, Tarım, İlk Şehirler, Sosyo-Duygusal Beceriler, Öz Farkındalık, Öz Kontrol, Sorumlu Karar Verme, Sosyal Beceriler, Sosyal Farkındalık, RULER, Duygular, Topluluk, Meditasyon, Canlandırma |
Kaynaklar | Rahat sandalyeler, Meditasyon için alan, El sanatları malzemeleri (kağıt, kalem, poster tahtaları), Kağıt yaprakları, Kalem veya kurşun kalem |
Kodlar | - |
Sınıf | 5. sınıf |
Disiplin | Tarih |
Amaç
Süre: (10 - 15 dakika)
Bu aşamanın amacı, Neolitik Çağ'da göçebelikten yerleşik hayata geçişe dair net ve ortak bir anlayış oluşturmak. Bu, öğrencilerin tarihsel bilgiyi bağlamlaştırmalarını sağlarken, zamanla insan değişimleri ve uyumları üzerine düşünerek öz farkındalık ve sosyal bilinç gibi sosyo-duygusal beceriler kazanmalarına yardımcı olacaktır.
Amaç Utama
1. Neolitik Çağ'da göçebelikten yerleşik hayata geçişi kavramak.
2. İlk şehirlerin doğması için tarımın sağladığı katkıyı anlamak.
Giriş
Süre: (15 - 20 dakika)
Duygusal Isınma Aktivitesi
Tarih ile Bağlantı
Rehberli Meditasyon
1. Öğrencilerden rahat bir şekilde oturmalarını, ayaklarının yere düz basmasını ve ellerinin dizlerinin üzerinde olmasını isteyin.
2. Kısa bir meditasyon yapacaklarını ve derse odaklanmaları gerektiğini açıklayın.
3. Gözlerini kapatmalarını ve derin nefes almaya başlamalarını isteyin; burundan alıp ağızdan vermeleri gerektiğini belirtin.
4. Öğrencileri nefeslerine odaklanmaları için yönlendirin, havanın akciğerlerine girip çıktığını hissetsinler. Nefes ritmine odaklanmalarını teşvik edin.
5. Zaman içinde yolculuk yaptıklarını ve binlerce yıl geriye, insanların göçebe olduğu döneme gittiğini hayal etmelerini söyleyin.
6. Etraflarında doğal bir ortam canlandırmalarını isteyin; toprağın kokusunu hissetmeleri ve doğanın seslerini dinlemeleri için onları yönlendirin.
7. Birkaç dakika sonra dikkatlerini tekrar günümüze getirmelerini isteyin, sakinlik ve varlık hissini korumalarını sağlayın.
8. Meditasyonu, gözlerini yavaşça açmalarını ve derin birkaç nefes almalarını isteyerek sonlandırın.
İçerik Bağlamlaştırma
Göçebelikten yerleşik hayata geçiş, insanlık tarihinde kritik bir dönüm noktasıydı. Herkesin yiyecek ve barınak bulmak için sürekli hareket ettiği bir zamanda yaşadığınızı hayal edin. Şimdi, tarımın keşfi ve ilk şehirlerin inşası ile gelen güvenlik ve istikrarı düşünün. Bu değişim, insanların topluluklar kurmasına, yeni teknolojiler geliştirmesine ve daha güçlü bağlar oluşturmasına olanak tanıdı. Bu dönüşümü anlayarak, atalarımızın karşılaştığı duyguları ve zorlukları düşünme fırsatı bulabiliriz ve bu deneyimlerin bugünkü toplumu nasıl şekillendirdiğini görebiliriz. Bu dönemi öğrenerek, öğrenciler daha büyük bir sosyal farkındalık ve empati geliştirebilir, insan ilerlemesi için adaptasyon ve yeniliğin önemini kavrayabilirler.
Gelişim
Süre: (60 - 75 dakika)
Teori Rehberi
Süre: (20 - 25 dakika)
1. Göçebelik: İnsanlık tarihinin büyük bir kısmında insanların göçebe olarak yaşadığını ve sürekli yiyecek ve barınak arayışında olduklarını açıklayın. Avcılık, balıkçılık ve meyve ile kök toplama gibi yöntemlere güvendiklerini belirtin.
2. İklim Değişikliği: İklim değişikliklerinin ve doğal kaynakların kıtlığının insanları yeni hayatta kalma yolları bulmaya zorladığını detaylandırın.
3. Yerleşik Hayat: Yerleşik hayat kavramını tanıtın. Göçebelerin aksine, yerleşik insanların belirli bir yerde kalıp köyler ve şehirler inşa ettiğini açıklayın.
4. Tarım: Tarımın yerleşik hayatı mümkün kılan en önemli faktörlerden biri olarak gelişimini tanımlayın. Tarım ürünleri yetiştirmenin ve hayvanları evcilleştirmenin, istikrarlı bir gıda kaynağı sağlama yolları olduğunu anlatın.
5. İlk Şehirler: İlk şehirlerden örnekler verin; örneğin Jeriko ve Çatalhöyük, tarımın kalıcı yapılar inşa edilmesine ve teknolojilerin gelişimine nasıl olanak sağladığını tartışın.
6. Sosyal Etkiler: Yerleşik hayatın iş bölümü, ticaret ve sosyal hiyerarşilerin oluşumu gibi yeni sosyal yapılar geliştirdiğini açıklayın.
7. Anlayışı kolaylaştırmak için benzetmeler kullanın; göçebe yaşamı sürekli bir kamp gezisi olarak, yerleşik yaşamı ise sabit bir evde bahçe ile yaşamaya benzetin.
Sosyo-Duygusal Geri Bildirimli Aktivite
Süre: (35 - 45 dakika)
Geçişi Deneyimleme: Göçebelikten Yerleşik Hayata
Bu etkinlikte, öğrenciler gruplara ayrılarak göçebelikten yerleşik hayata geçiş dönemindeki bir insan topluluğunun yaşamını canlandıracaklar. O dönemin zorluklarını ve yeniliklerini yansıtan senaryolar oluşturmalıdırlar.
1. Öğrencileri 4-5 kişilik gruplara ayırın.
2. Her grup, bir göçebe yaşamı ve bir yerleşik yaşamı temsil eden iki senaryo oluşturmalıdır.
3. Senaryolarını oluşturmak için kağıt, kalem, poster tahtaları ve diğer el sanatları malzemeleri gibi materyaller sağlayın.
4. Her gruptan, iki yaşam tarzı arasındaki duyguların nasıl değişeceğini düşünmelerini isteyin. Güvenlik, topluluk, çalışma ve boş zaman gibi unsurları dahil etmelidirler.
5. Senaryoları oluşturduktan sonra, her grup canlandırmalarını sınıfa sunacak ve göçebelik ile yerleşik hayat arasındaki duygusal ve pratik değişiklikleri açıklayacaktır.
6. Sunumlar sırasında, öğrencileri temsil edilen duygulara dikkat etmeye ve bu duygusal değişimlerin toplumsal yaşamı nasıl etkilediğini düşünmeye teşvik edin.
Tartışma ve Grup Geri Bildirimi
Grup sunumlarından sonra, RULER yöntemini kullanarak bir tartışma başlatın. Öğrencilere her senaryoda temsil edilen duyguları tanımalarını isteyin: 'Göçebelerin ve yerleşik insanların duyguları hakkında ne fark ettiniz?' Ardından, yani anlama aşamasına geçin (Anlamak): 'Bu durumlarda bu duyguların neden yaygın olduğunu düşünüyorsunuz? Bu duyguların nedenleri ve sonuçları nelerdi?'
Öğrencilerden duyguları doğru bir şekilde etiketlemelerini isteyin: 'Karakterlerin duygularını tanımlamak için hangi kelimeleri kullanırdınız?' Onları, tanımlanan durumlarda nasıl hissedeceklerini ifade etmeye teşvik edin: 'Sürekli hareket etmek zorunda kalsaydınız nasıl hissederdiniz? Ve istikrarlı bir toplulukta yaşasaydınız?' Son olarak, bu duyguları düzenleme yollarını tartışın: 'Göçebe ve yerleşik yaşamın duygusal zorluklarıyla başa çıkmak için ne yapardınız? Hangi stratejiler yardımcı olabilir?'
Bu tartışma, öğrencilerin yeni durumlara uyum sağlama ve güçlü, destekleyici topluluklar oluşturma konusundaki sosyo-duygusal becerilerinin önemini düşünmelerine yardımcı olacaktır.
Sonuç
Süre: (20 - 25 dakika)
Yansıma ve Duygusal Düzenleme
Etkinlik: Öğrencilere ders sırasında yaşadıkları zorluklar ve duygular hakkında son bir yansıtma önerin. Onları küçük gruplara ayırın ve en çok zorlandıkları anları ve duygusal olarak nasıl tepki verdiklerini tartışmalarını isteyin. Ardından, her öğrenciden deneyimledikleri belirli bir duygu hakkında bir paragraf yazmalarını isteyin; bu duyguyu nasıl yönettiklerini ve duygusal yanıtlarını geliştirmek için ne yapabileceklerini açıklasınlar.
Amaç: Bu alt bölümün amacı, öz değerlendirme ve duygusal düzenlemeyi teşvik etmek, öğrencilere zorlu durumlarla başa çıkma konusunda etkili stratejiler belirlemelerine yardımcı olmaktır. Kendi deneyimlerini ve duygularını yansıtarak, öğrenciler öz farkındalık ve öz disiplin geliştirebilirler; bu da duygusal ve sosyal iyi oluşları için gereklidir.
Geleceğe Bakış
Etkinlik: Dersi kapatmak için öğrencilere çalıştıkları içeriğe ilişkin kişisel ve akademik hedefler belirlemelerini isteyin. Bir kağıda iki hedef yazabilirler: biri kişisel (empati veya iş birliğini geliştirmek gibi) ve diğeri akademik (Neolitik Çağ veya tarım hakkında daha derin bir anlayış geliştirmek gibi). Hedeflerini sınıfla paylaşmalarını teşvik edin, destekleyici bir ortam oluştursun.
Penetapan Amaç:
1. Tarımın ilk şehirlerin oluşumundaki önemini daha iyi anlamak.
2. Atalarımızın karşılaştığı zorluklar hakkında daha fazla empati ve anlayış geliştirmek.
3. Gruplarda çalışma ve akranlarla iş birliği yapma yeteneğini geliştirmek.
4. Elde edilen bilgileri Coğrafya ve Fen Bilgisi gibi diğer derslerde uygulamak. Amaç: Bu alt bölümün amacı, öğrencilerin özerkliğini ve öğrenmenin pratik uygulamasını güçlendirmek, akademik ve kişisel gelişimlerinde sürekliliği sağlamaktır. Açık hedefler belirleyerek ve bunları paylaşarak, öğrenciler duygusal ve entelektüel gelişimlerine odaklanabilir, sürekli ve dengeli bir büyümeyi teşvik edebilirler.