Livro Tradicional | Cách mạng Nga: Lenin và Stalin: Ôn tập

Cách mạng Nga năm 1917 là một trong những sự kiện quan trọng nhất của thế kỷ 20, làm thay đổi mãi mãi tiến trình lịch sử thế giới. Trong cuốn sách 'Mười ngày làm rung chuyển thế giới', nhà báo người Mỹ John Reed đã mô tả sinh động những sự kiện dẫn đến sự sụp đổ của chế độ sa hoàng và sự trỗi dậy của Đảng Bolshevik. Reed đã có dịp chứng kiến những ngày tháng hỗn loạn của tháng 10 năm 1917 tại Petrograd, mang đến cái nhìn thú vị về những hy vọng và nỗi lo âu bao trùm xã hội Nga vào thời điểm quan trọng này.

'Cách mạng! Công nhân và nông dân, quân đội và thủy thủ, lính và công dân cùng nhau đoàn kết trong một làn sóng nhiệt huyết cách mạng. Các con phố của Petrograd tràn ngập sự nhiệt tình chưa từng có, với đám đông kêu gọi hòa bình, đất đai và bánh mì.'

John Reed, 'Mười ngày làm rung chuyển thế giới'

Để suy ngẫm: Điều gì đã thúc đẩy người dân Nga ủng hộ Cách mạng tháng Mười, và những hậu quả ngay lập tức của phong trào này đối với Nga là gì?

Cách mạng Nga năm 1917 là một sự kiện biến đổi đánh dấu sự khởi đầu của những thay đổi chính trị, xã hội và kinh tế sâu sắc ở Nga và trên thế giới. Cách mạng diễn ra trong bối cảnh sự bất mãn cực độ của quần chúng đối với chế độ sa hoàng, tình hình càng trở nên trầm trọng bởi sự tham gia thảm hại của Nga trong Thế chiến I, dẫn đến một cuộc khủng hoảng kinh tế và xã hội chưa từng có. Sự sụp đổ của Sa hoàng Nicholas II vào tháng 3 năm 1917, tiếp theo là sự tiếp quản của Đảng Bolshevik vào tháng 10 cùng năm, đã mở đường cho việc thành lập nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế giới.

Nhân vật Vladimir Lenin đóng vai trò trung tâm trong quá trình này. Lenin, lãnh đạo của Đảng Bolshevik, đã đề xuất một xã hội dựa trên lý tưởng bình đẳng và công bằng xã hội của Marx. Sự lôi cuốn và tài năng chính trị của ông là rất cần thiết để huy động quần chúng và củng cố quyền lực của Đảng Bolshevik. Việc Nga rút khỏi Thế chiến I thông qua Hiệp ước Brest-Litovsk, cùng với các chính sách như quốc hữu hóa ngành công nghiệp và cải cách đất đai, đã là những biện pháp quan trọng mà Lenin áp dụng để ổn định trật tự xã hội chủ nghĩa mới và giành được sự ủng hộ của quần chúng.

Sau khi Lenin qua đời vào năm 1924, Joseph Stalin đã nổi lên như là lãnh đạo không thể tranh cãi của Liên Xô. Stalin đã thực hiện một loạt các chính sách công nghiệp hóa nhanh chóng và tập thể hóa nông nghiệp, được gọi là Kế hoạch Năm năm, đã biến đổi triệt để nền kinh tế Liên Xô. Tuy nhiên, những chính sách này cũng dẫn đến nỗi đau khủng khiếp cho con người, với hàng triệu người chết đói hoặc trở thành nạn nhân của sự đàn áp chính trị. Ảnh hưởng của Liên Xô đã vượt ra ngoài biên giới của nó, truyền cảm hứng cho các phong trào cách mạng trên toàn thế giới và củng cố vị thế của Liên Xô như một siêu cường toàn cầu.

Lenin và Cách mạng tháng Mười

Cách mạng tháng Mười, còn được gọi là Cách mạng Bolshevik, được lãnh đạo bởi Vladimir Lenin và những người theo ông. Đảng Bolshevik đã kiểm soát chính phủ lâm thời được thành lập sau Cách mạng tháng Hai năm 1917. Cuộc nổi dậy này diễn ra trong bối cảnh một nước Nga bị tàn phá bởi Thế chiến I, nơi sự bất mãn của quần chúng với chiến tranh và sự thiếu hụt cải cách xã hội và kinh tế đã tạo ra một nền tảng màu mỡ cho cách mạng.

Một trong những chiến lược hiệu quả nhất của Lenin là sử dụng khẩu hiệu 'Hòa bình, Đất đai và Bánh mì', điều này đã vang vọng sâu sắc với nhu cầu và nguyện vọng của người dân Nga. 'Hòa bình' đại diện cho việc Nga rút khỏi Thế chiến I, 'Đất đai' đề cập đến việc phân phối lại đất cho nông dân, và 'Bánh mì' tượng trưng cho giải pháp cho cuộc khủng hoảng thực phẩm đang hoành hành đất nước. Những lời hứa này là cơ sở để quần chúng ủng hộ phong trào Bolshevik, giúp Lenin nhanh chóng củng cố quyền lực sau cách mạng.

Sau khi nắm quyền, Lenin và Đảng Bolshevik đã phải đối mặt với nhiệm vụ lớn lao là ổn định một đất nước đang khủng hoảng. Một trong những hành động đầu tiên của họ là ký Hiệp ước Brest-Litovsk vào tháng 3 năm 1918, điều này đã rút Nga ra khỏi Thế chiến I, mặc dù phải trả giá bằng lãnh thổ đáng kể. Hiệp ước này là một quyết định gây tranh cãi nhưng cần thiết cho Lenin, người muốn tập trung nỗ lực vào việc củng cố quyền lực nội bộ và thực hiện các cải cách xã hội và kinh tế. Việc rút khỏi chiến tranh đã cho phép chính phủ mới tập trung vào việc tái thiết và cải cách nội bộ, mua thời gian và nguồn lực để củng cố cách mạng.

Các chính sách của Lenin

Sau Cách mạng tháng Mười, Lenin đã thực hiện một loạt các chính sách nhằm ổn định nền kinh tế và củng cố quyền lực của Đảng Bolshevik. Một trong những biện pháp đầu tiên là quốc hữu hóa các ngành công nghiệp, có nghĩa là tất cả các công ty và nhà máy lớn sẽ được kiểm soát bởi nhà nước. Biện pháp này nhằm tập trung hóa nền kinh tế dưới sự kiểm soát của chính phủ, đảm bảo rằng tài nguyên được sử dụng theo lợi ích của chế độ xã hội chủ nghĩa mới.

Một chính sách quan trọng khác là cải cách đất đai, phân phối lại đất từ các địa chủ lớn cho nông dân. Biện pháp này nhằm đáp ứng một trong những yêu cầu chính của dân cư nông thôn, chiếm đa số ở Nga vào thời điểm đó. Việc phân phối lại đất được coi là một hình thức công bằng xã hội và giúp củng cố sự ủng hộ của chính phủ Bolshevik trong số nông dân. Tuy nhiên, chính sách này cũng gặp phải sự phản kháng từ các địa chủ cũ, dẫn đến các cuộc xung đột bạo lực ở một số khu vực.

Một trong những chính sách quan trọng nhất của Lenin là việc giới thiệu Chính sách Kinh tế Mới (NEP) vào năm 1921. NEP đại diện cho một sự chuyển hướng khỏi các chính sách chiến tranh của chủ nghĩa cộng sản, cho phép trở lại tạm thời với các hình thức chủ nghĩa tư bản hạn chế. Các doanh nghiệp nhỏ và tài sản tư nhân được phép và khuyến khích, trong khi các ngành công nghiệp lớn và lĩnh vực ngân hàng vẫn nằm dưới sự kiểm soát của nhà nước. NEP là một nỗ lực nhằm phục hồi nền kinh tế bị tàn phá bởi cuộc nội chiến và các chính sách quốc hữu hóa cưỡng bức, và nó đã thành công trong việc ổn định nền kinh tế Nga trong ngắn hạn.

Chuyển giao quyền lực và sự trỗi dậy của Stalin

Sự chuyển giao quyền lực sau cái chết của Lenin vào năm 1924 là một giai đoạn đấu tranh chính trị gay gắt trong Đảng Cộng sản Liên Xô. Lenin, nhận thức được những căng thẳng nội bộ, đã để lại một 'di chúc chính trị' bày tỏ những lo ngại về một số người kế nhiệm tiềm năng của ông, bao gồm Joseph Stalin. Tuy nhiên, đảng đã quyết định che giấu tài liệu này, và cuộc đấu tranh giành quyền lực đã gia tăng.

Joseph Stalin, người đã từng là Ủy viên Nhân dân về Các dân tộc và Tổng thư ký Đảng Cộng sản, đã sử dụng vị trí chiến lược của mình để củng cố quyền kiểm soát đối với đảng. Ông đã hình thành các liên minh tạm thời với các lãnh đạo Bolshevik khác, như Zinoviev và Kamenev, để cô lập và đánh bại các đối thủ của mình, bao gồm Trotsky, người được coi là người kế nhiệm tự nhiên của Lenin. Khả năng thao túng bộ máy đảng và sự tàn nhẫn chính trị của Stalin cuối cùng đã cho phép ông loại bỏ mọi sự phản đối và củng cố quyền lực tuyệt đối của mình.

Sau khi củng cố quyền kiểm soát, Stalin đã khởi xướng một loạt các chính sách sẽ biến đổi Liên Xô và để lại di sản lâu dài. Ông đã phát động các Kế hoạch Năm năm, là các chương trình phát triển kinh tế tập trung vào công nghiệp hóa nhanh chóng và tập thể hóa nông nghiệp. Những chính sách này nhằm biến Liên Xô từ một xã hội nông nghiệp thành một cường quốc công nghiệp, nhưng chúng được thực hiện một cách tàn bạo, dẫn đến nỗi đau khủng khiếp cho con người, bao gồm nạn đói hàng loạt và sự đàn áp chính trị.

Các chính sách của Stalin

Các chính sách của Stalin được đặc trưng bởi sự tập trung quyền lực cực đoan và việc thực hiện các biện pháp quyết liệt để đạt được các mục tiêu kinh tế và chính trị của mình. Tập thể hóa nông nghiệp là một trong những chính sách quan trọng và gây tranh cãi nhất của chính phủ ông. Bắt đầu từ năm 1928, Stalin đã buộc phải thành lập các trang trại tập thể, hay kolkhozes, nơi nông dân làm việc trên đất đai thuộc sở hữu của nhà nước. Mặc dù tập thể hóa nhằm tăng sản lượng nông nghiệp và giải phóng lao động cho ngành công nghiệp, nhưng nó đã dẫn đến sự kháng cự bạo lực, nạn đói hàng loạt và cái chết của hàng triệu nông dân.

Các Kế hoạch Năm năm, được phát động từ năm 1928 trở đi, đã phác thảo các mục tiêu phát triển kinh tế nhằm công nghiệp hóa nhanh chóng Liên Xô. Những kế hoạch này tập trung vào các lĩnh vực như sản xuất thép, khai thác mỏ và sản xuất năng lượng, và được thực hiện với kỷ luật nghiêm ngặt và sự kiểm soát của nhà nước. Mặc dù những kế hoạch này đã thành công trong việc biến Liên Xô thành một cường quốc công nghiệp, nhưng chúng cũng phải trả giá bằng nỗi đau khủng khiếp cho con người, với điều kiện làm việc cực kỳ khắc nghiệt và sự đàn áp tàn bạo đối với bất kỳ hình thức bất đồng nào.

Ngoài các chính sách kinh tế, Stalin cũng thực hiện một loạt các biện pháp để củng cố quyền kiểm soát chính trị của mình. Ông đã tiến hành các cuộc thanh trừng hàng loạt trong Đảng Cộng sản, loại bỏ bất kỳ đối thủ hoặc đối kháng tiềm năng nào. Những cuộc thanh trừng này đã lên đến đỉnh điểm trong các cuộc Đại thanh trừng vào những năm 1930, nơi hàng trăm nghìn người bị xử án hoặc bị đưa vào các trại lao động cưỡng bức được gọi là gulags. Sự đàn áp chính trị dưới thời Stalin là một trong những nghiêm trọng nhất trong lịch sử, tạo ra một bầu không khí sợ hãi và sự thiếu tin tưởng rộng rãi.

Tuyên truyền cũng là một công cụ quan trọng trong kho vũ khí của Stalin để củng cố quyền lực của mình. Ông đã sử dụng truyền thông nhà nước, giáo dục và văn hóa để quảng bá hình ảnh của mình như là lãnh đạo không thể nghi ngờ của quốc gia và để phát tán tư tưởng cộng sản. Hình ảnh của Stalin gần như được tôn thờ như một vị thần, và bất kỳ sự chỉ trích nào đối với chế độ đều bị trừng phạt nghiêm khắc. Tuyên truyền này không chỉ củng cố quyền lực của Stalin mà còn giúp tạo ra một câu chuyện chính thức biện minh cho các chính sách đàn áp và những hy sinh mà người dân phải chịu đựng.

Phản ánh và trả lời

• Suy ngẫm về cách mà các chiến lược chính trị và kinh tế của Lenin và Stalin đã hình thành cấu trúc xã hội và kinh tế của Liên Xô.
• Xem xét tác động đến con người của các chính sách tập thể hóa và công nghiệp hóa cưỡng bức dưới thời Stalin và cách mà những chính sách này có thể được nhìn nhận từ các góc độ lịch sử khác nhau.
• Suy nghĩ về ảnh hưởng quốc tế của Cách mạng Nga và Liên Xô và cách mà những sự kiện này đã hình thành các phong trào và chính sách cách mạng ở các khu vực khác trên thế giới.

Đánh giá sự hiểu biết của bạn

• Thảo luận về cách mà chính sách 'Hòa bình, Đất đai và Bánh mì' của Lenin đã đáp ứng nhu cầu và mong đợi của người dân Nga vào thời điểm đó.
• Phân tích những khác biệt chính giữa các chính sách kinh tế của Lenin và Stalin và những hậu quả của chúng đối với xã hội Liên Xô.
• Giải thích cách mà tuyên truyền đã được sử dụng bởi Stalin để củng cố quyền lực của ông và những tác động mà tuyên truyền này đã có đối với xã hội Liên Xô.
• Xem xét những thách thức mà Lenin phải đối mặt trong việc thực hiện NEP và cách mà chính sách này tạm thời khác biệt so với các lý tưởng của Marx.
• So sánh và đối chiếu cách tiếp cận của Lenin và Stalin đối với sự phản đối chính trị và những hệ quả của những cách tiếp cận này đối với sự ổn định của chế độ Liên Xô.

Những suy nghĩ cuối cùng

Cách mạng Nga năm 1917, được lãnh đạo bởi những nhân vật trung tâm như Lenin và Stalin, là một sự kiện đã biến đổi sâu sắc lịch sử của Nga và thế giới. Lenin, thông qua các chính sách quốc hữu hóa ngành công nghiệp, cải cách đất đai và việc giới thiệu NEP, đã tìm cách ổn định đất nước sau cuộc nội chiến và củng cố quyền lực của Đảng Bolshevik. Sự chuyển giao quyền lực cho Stalin đánh dấu sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới đặc trưng bởi công nghiệp hóa nhanh chóng và tập thể hóa cưỡng bức, điều này, mặc dù đã biến đổi nền kinh tế Liên Xô, cũng mang lại nỗi đau khủng khiếp cho con người.

Stalin, thông qua các Kế hoạch Năm năm và các chính sách đàn áp, đã củng cố quyền kiểm soát tuyệt đối của mình đối với Liên Xô, sử dụng tuyên truyền và sự đàn áp chính trị để loại bỏ mọi sự phản đối. Những hậu quả của những chính sách này là sâu sắc, dẫn đến những thay đổi kinh tế đáng kể nhưng cũng là sự đàn áp tàn bạo đã định hình xã hội Liên Xô một cách vĩnh viễn.

Ảnh hưởng của Cách mạng Nga và Liên Xô đã vượt ra ngoài biên giới của nó, truyền cảm hứng cho các phong trào và chính sách cách mạng trên toàn thế giới. Hiểu biết về những phức tạp và mâu thuẫn của giai đoạn này là rất quan trọng cho một phân tích phê phán về lịch sử hiện đại và để suy ngẫm về các vấn đề hiện tại về quản trị và công bằng xã hội. Chương này nhằm cung cấp một cái nhìn tổng quát và chi tiết về những sự kiện này, khuyến khích sinh viên mở rộng kiến thức và suy ngẫm về những bài học lịch sử mà Lenin và Stalin để lại.

Cuối cùng, điều quan trọng là nhận ra tầm quan trọng của giai đoạn lịch sử này không chỉ đối với Nga mà còn đối với toàn thế giới. Những biến đổi chính trị, xã hội và kinh tế được khởi xướng bởi Cách mạng Nga tiếp tục ảnh hưởng đến các cuộc tranh luận và chính sách hiện tại, chứng tỏ sự liên quan liên tục của việc hiểu biết về chương quan trọng này trong lịch sử toàn cầu.